همه چیز درباره رشته مدیریت بازرگانی و تفاوت آن با MBA

در دنیای پرشتاب امروز، جایی که کسب‌ و کارها دائماً در حال تحول هستند و خود را با چشم‌ اندازهای مختلف دائماً تغییر می ‌دهند. تقاضا برای متخصصان ماهر مدیریت بازرگانی در بالاترین حد خود قرار دارد. شما نیز چه بخواهید به عنوان مدیر یک سازمان مشغول به کار شوید؛ چه کسب و کار خود را راه اندازی کنید یا تأثیر مثبتی بر چشم انداز تجارت جهانی بگذارید؛ تحصیل در رشته مدیریت بازرگانی یا مدیریت کسب و کار MBA می تواند درهایی از فرصت ها را به روی شما باز کند.
به همین دلیل، تصمیم گرفتیم تا در این مقاله جامع به معرفی رشته مدیریت بازرگانی و فرق رشته مدیریت کسب و کار با مدیریت بازرگانی بپردازیم. همچنین به تمامی اطلاعات مورد نیاز شما نظیر معرفی بهترین دانشگاه ها و دوره های آموزشی مدیریت بازرگانی در ایران و درآمد متخصصان رشته مدیریت بازرگانی بپردازیم.

معرفی رشته مدیریت بازرگانی

مدیریت بازرگانی، رشته ‌ای پویا و کاربردی است که به آموزش دانش، مهارت‌ ها و نگرش‌ های لازم برای اداره و هدایت سازمان‌ های تجاری می‌ پردازد. فارغ ‌التحصیلان این رشته با تسلط بر اصول و فنون مدیریت، قادر به برنامه‌ ریزی، سازماندهی، رهبری و کنترل فعالیت‌های مختلف در زمینه‌های گوناگونی از جمله بازاریابی، تولید، امور مالی، منابع انسانی و بازرگانی بین‌الملل خواهند بود.
هدف اصلی رشته مدیریت بازرگانی، تربیت مدیران و کارشناسانی است که بتوانند با استفاده از دانش و مهارت‌های خود، سازمان‌ها را به سوی دستیابی به اهداف و موفقیت‌ها رهبری کنند.
به همین دلیل، شما با دریافت آموزش مهارت های حرفه ای رشته مدیریت بازرگانی در این رشته:
• با کسب دانش و مهارت ‌های لازم برای اداره یک کسب‌وکار، با مفاهیمی مانند بازاریابی، امور مالی، مدیریت منابع انسانی، مدیریت عملیات و … آشنا می‌شوید و می‌توانید در بخش‌های مختلف یک سازمان مشغول به کار شوید.
• با توسعه مهارت‌های حل مسئله و تصمیم‌گیری یاد می‌گیرید که چگونه با چالش‌ها و مشکلات مختلف در دنیای تجارت روبرو شوید و راه‌حل‌های خلاقانه برای آن ها ارائه دهید.
• می‌توانید در سطوح مختلف مدیریتی، یک سازمان را ارتقا دهید و به عنوان رهبر، تیم‌ها را هدایت و رهبری کنید.

رشته مدیریت بازرگانی در گرایش های مختلفی چون بازاریابی، مدیریت بازرگانی بین‌الملل، امور مالی، منابع انسانی، تجارت الکترونیک و … در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری برگزار می شود. دروس تخصصی و آموزش مدیریت بازرگانی نیز شامل موارد زیر می شود:

• اصول مدیریت: تئوری‌های مدیریت، مبانی سازماندهی، رهبری، برنامه‌ریزی و کنترل
• اصول بازاریابی: رفتار مصرف‌کننده، تحقیقات بازاریابی، مدیریت محصول، قیمت‌گذاری، توزیع و ترویج
• اصول حسابداری: حسابداری مالی، حسابداری مدیریت، حسابداری دولتی
• اصول اقتصاد: اقتصاد خرد، اقتصاد کلان، اقتصاد بین‌الملل
• متدهای کمی تحقیق: آمار، تحقیقات عملیاتی

تفاوت رشته مدیریت بازرگانی و مدیریت کسب و کار MBA

دوره های آموزشی مدیریت بازرگانی و MBA دو تا از پرطرفدارترین و محبوب ترین شاخه های علم مدیریت هستند. در حالی که بسیاری از افراد تصور می کنند این دو دوره یکی هستند و مدرک ارائه شده آن ها نیز یکسان است؛ حتی در بسیاری موارد افراد از اصطلاح “مدیریت بازرگانی mba” استفاده می کنند. اما در واقع این دو رشته و دوره تحصیلی تفاوت های زیادی با هم دارند.

به عنوان مثال تفاوت مدیریت بازرگانی و mba را می توان در موارد زیر خلاصه کرد:

• محتوای آموزشی

رشته مدیریت بازرگانی بر روی تئوری ‌ها و مفاهیم بنیادی در حوزه‌های مختلف کسب‌وکار مانند بازاریابی، امور مالی، حسابداری، مدیریت عملیات و رفتار سازمانی تمرکز دارد. هدف این رشته ارائه دانش پایه ای از اصول مدیریت برای دانشجویان است تا بتوانند در مشاغل مختلف در سطوح ابتدایی و میانی فعالیت کنند.
این در حالی است که رشته مدیریت کسب و کار یا mba بیشتر بر روی مهارت‌های کاربردی و حل مسئله در دنیای واقعی کسب‌وکار تمرکز دارد. لذا دانشجویان MBA در معرض طیف وسیعی از موضوعات مدیریتی قرار می‌گیرند؛ همچنین یاد می‌گیرند که چگونه از دانش خود برای تجزیه و تحلیل چالش‌های کسب‌وکار، تصمیم‌گیری‌های استراتژیک و اجرای برنامه‌ها استفاده کنند.

• مخاطبان و دانشجویان

رشته مدیریت بازرگانی بیشتر برای افراد جوان‌تر که در ابتدای مسیر شغلی خود هستند و به دنبال کسب دانش و مهارت‌های پایه در زمینه مدیریت هستند، مناسب خواهد بود. دانشجویان این رشته تنوع بیشتری دارند و ممکن است از رشته‌های تحصیلی مختلف مانند علوم انسانی ، علوم ریاضی و فنی و … باشند.
این در حالی است که MBA یا مدیریت کسب و کار برای افراد باتجربه‌تر که حداقل چند سال سابقه کار در زمینه‌های مرتبط با تجارت دارند، مناسب خواهد بود. دانشجویان این دوره نیز معمولا هدفمندتر هستند و با هدف ارتقای مهارت‌های مدیریتی خود برای پیشرفت شغلی اقدام به شرکت و تحصیل در این رشته می کنند.

• مقاطع تحصیلی و گرایش ها

دیگر تفاوت مدیریت بازرگانی و mba را باید تفاوت در مقاطع تحصیلی دانست. رشته MBA یک دوره تحصیلات تکمیلی است که در مقطع کارشناسی ارشد ارائه می‌شود. شرط ورود برای تحصیل در آن نیز داشتن مدرک لیسانس است. علاوه بر این، در گرایش های مختلفی برگزار می شود و متقاضیان در ابتدا باید گرایش تحصیلی خود را انتخاب کنند.

این در حالی است که دوره های آموزشی مدیریت بازرگانی در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری ارائه می‌شود. این رشته در مقطع کارشناسی گرایشی ندارد و دانشجویان مقطع لیسانس در طول چهار سال به تحصیل دروس تئوری و عملی در زمینه مدیریت می‌پردازند. بعد از آن نیز می توانند با ادامه دادن تحصیلات خود در مقطع کارشناسی ارشد یکی از گرایش های این رشته تحصیلی نظیر بازرگانی داخلی، مدیریت استراتژیک، گرایش‌های مالی، بازرگانی بین‌الملل و … را انتخاب کنند.

• هزینه و شهریه تحصیلی

شهریه مورد نیاز برای تحصیل در دوره های مدیریت کسب و کار MBA معمولا بیشتر از رشته مدیریت بازرگانی است. البته از آنجایی که رشته بازرگانی یکی از رشته های دانشگاهی به حساب می آید؛ در صورتی که متقاضیان در دانشگاه های دولتی مشغول به تحصیل شوند، شهریه ای پرداخت نمی کنند.
در صورتی که تحصیل در رشته مدیریت کسب و کار MBA هم در دانشگاه ها و هم در موسسات آموزشی عالی نیاز به پرداخت شهریه دارد.

مدیریت بازرگانی بهتر است یا mba ؟

یکی از سوالاتی که متقاضیان تحصیل در رشته های مدیریتی می پرسند، این است که ” رشته مدیریت بازرگانی بهتره یا MBA “؛ گفتن اینکه مدیریت بازرگانی بهتر است یا مدیریت کسب و کار (MBA) به طور مطلق امکان‌پذیر نیست. زیرا هر دو رشته مزایا و معایب خاص خود را دارند و بهترین انتخاب به اهداف شغلی و سابقه تحصیلی شما بستگی دارد.
بهترین راه برای تصمیم ‌گیری در مورد اینکه کدام رشته برای شما مناسب ‌تر است؛ صحبت با افراد شاغل در این زمینه‌ها؛ همچنین صحبت با مشاوران تحصیلی است.
علاوه بر این، جواب دادن به سوالات زیر نیز، تا حد زیادی می تواند به شما در نتیجه گیری در مورد اینکه برای شما تحصیل در رشته مدیریت بازرگانی بهتر است یا mba کمک کند. این سوالات شامل موارد زیر می شود؟

• اهداف بلندمدت شغلی من چه هستند؟
• چه نوع مهارت‌هایی را می‌خواهم در یک برنامه تحصیلی کسب کنم؟
• آیا سابقه کار مرتبط دارم؟
• بودجه من برای گذراندن دوره چه قدر است؟
• ترجیح می‌دهم در چه نوع محیطی یاد بگیرم؟

علاوه بر موارد فوق، موارد زیر را نیز در نظر بگیرید:

• شهرت و اعتبار برنامه: قبل از انتخاب برنامه، تحقیق کنید و در مورد شهرت و اعتبار آن اطلاعات کسب کنید.
• فرصت های شبکه سازی: برخی از برنامه ها فرصت های شبکه سازی بهتری را نسبت به برنامه های دیگر ارائه می دهند.
• محیط یادگیری: آیا ترجیح می دهید در یک محیط سنتی یا به صورت آنلاین و با دریافت فایل های ویدیویی، آموزش مدیریت بازرگانی pdf و … این رشته مدیریتی را یاد بگیرید؟

کدام گرایش مدیریت mba بهتر است

هر گرایش MBA مجموعه مهارت ‌ها و دانش خاص خود را ارائه می ‌دهد که شما را برای مشاغل خاصی آماده می‌کند. لذا بهترین گرایش مدیریت کسب و کار برای شما گرایشی است که با اهداف شغلی، علایق و سابقه تحصیلی شما تناسب داشته باشد.
در اینجا خلاصه‌ از محبوب ‌ترین گرایش ‌های MBA و کاربردهای آن ها ارائه شده است:

• مدیریت مالی

این گرایش بر روی تجزیه و تحلیل مالی، سرمایه‌گذاری، مدیریت ریسک و سایر موضوعات مرتبط با امور مالی متمرکز است. فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند در سمت‌هایی مانند مدیر مالی، تحلیلگر مالی، مشاور مالی و سرمایه‌گذار کار کنند.

• بازاریابی

این گرایش بر روی اصول بازاریابی، تحقیقات بازار، رفتار مصرف‌کننده، توسعه محصول و تبلیغات متمرکز است. فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند در سمت‌هایی مانند مدیر بازاریابی، مدیر محصول، متخصص برندینگ و متخصص تبلیغات کار کنند.

• استراتژی

این گرایش مدیریت mba بر روی توسعه و اجرای استراتژی‌های تجاری، تجزیه و تحلیل رقبا، مدیریت زنجیره تامین و توسعه کسب و کار متمرکز است. فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند در سمت‌هایی مانند مدیر ارشد اجرایی (CEO)، مدیر استراتژی، مشاور مدیریت و کارآفرین کار کنند.

• مدیریت منابع انسانی

این گرایش بر روی استخدام، آموزش و توسعه، جبران و مزایا، روابط کار و مدیریت تنوع و فراگیری متمرکز است. فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند در سمت‌هایی مانند مدیر منابع انسانی، مدیر استخدام، متخصص آموزش و توسعه و مدیر روابط کار کار کنند.

• سیستم‌های اطلاعاتی

این گرایش از مدیریت کسب و کار بر روی فناوری اطلاعات، مدیریت پایگاه داده، امنیت سایبری و سیستم‌های اطلاعاتی سازمانی متمرکز است. فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند در سمت‌هایی مانند مدیر سیستم اطلاعاتی، تحلیلگر سیستم، معمار سیستم و مهندس نرم‌افزار کار کنند.

• عملیات

این گرایش بر روی مدیریت زنجیره تامین، لجستیک، تولید، کیفیت و مدیریت پروژه متمرکز است. فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند در سمت‌هایی مانند مدیر عملیات، مدیر زنجیره تامین، مدیر تولید و مدیر پروژه کار کنند.

بهترین دانشگاه برای رشته مدیریت بازرگانی در ایران

دانشگاه های معتبر زیادی را می توان نام برد که می توانند بهترین انتخاب برای تحصیل در رشته مدیریت بازرگانی باشند. با این حال، با در نظر گرفتن رتبه علمی، وضعیت ارائه رشته مدیریت، موقعیت جغرافیایی و … دانشگاه های زیر را می توان بهترین گزینه برای تحصیل در رشته های مدیریت دانست. از این دانشگاه ها عبارت اند از:

• دانشگاه تهران
• دانشگاه شهید بهشتی
• دانشگاه علامه طباطبایی
• دانشگاه اصفهان
• دانشگاه فردوسی مشهد
• دانشگاه تربیت­ مدرس

درآمد رشته مدیریت بازرگانی

بازار کار این رشته برای مردان و زنان بسیار ایده آل است. علاوه بر این، بازار کار رشته مدیریت بازرگانی برای خانم ها فرصت های خوبی را ارائه می دهد. زیرا در سال های اخیر، نقش زنان در حوزه های مدیریتی و بازرگانی رو به افزایش بوده و شرکت ها توجه بیشتری به استخدام و پیشرفت زنان در این صنعت داشته اند.
به طور کلی، فارغ التحصیلان رشته مدیریتی با پیدا کردن شغل مناسب می توانند از درآمدی خوب برخوردار شوند. به عنوان مثال، برخی از مشاغلی که فارغ التحصیلان این رشته مدیریتی می توانند در آن ها مشغول به کار شوند و میانگین حقوق آن ها در ایران می تواند به شرح زیر باشد:

• مدیر بازاریابی: 35 میلیون تومان
• مدیر فروش: 32 میلیون تومان
• کارشناس بازاریابی: 25 میلیون تومان
• کارشناس فروش: 22 میلیون تومان
• متخصص توسعه کسب و کار: 30 میلیون تومان